Verð á aflaheimildum

Nú virðist verð á aflaheimildum á Íslandsmiðum vera að hrynja.  Nýi Landsbankinn knúði útgerðar- og fiskvinnslufyrirtækið Festi ehf. í Hafnarfirði í gjaldþrot í desember 2009.  Skiptastjóri þrotabúsins auglýsti allar eignir búsins til sölu og nú standa yfir samningaviðræður við útgerðarfélag í Bolungarvík og samkvæmt mínum heimildum er verið að ræða um 3,2 milljarða, sem söluverð á öllu þrotabúinu.  Festi ehf. átti nokkra báta og miklar veiðiheimildir og hefur farið geyst í að kaupa bæði skip og aflaheimildir með lánum frá Landsbanka Íslands.  Festi ehf. mun hafa greitt að meðaltali um 3.000,- til 4.000 krónur fyrir hvert þorskígildiskíló og hefur það sennilega orðið þeim að falli.  Það verð sem nú er rætt um 3,2 milljarðar er að frádregnu virði fiskvinnslustöðvar og báta um 1.600 krónur á hvert þorskígildiskíló.  Þetta þarf ekki að koma neinum á óvart því að hið mikla verð sem komið var á veiðiheimildir var komið út í tóma vitleysu og enginn rekstur gat borið slíkt, eins og best sést á afkomu hjá Festi ehf.

Það hefur mikið verið rætt um hvernig mörg fyrirtæki fegruðu ársreikninga sína með því að færa í sínu bókhaldi svokallað goodwill eða viðskiptavild.  Upphæð þessara viðskiptavildar var ákveðin af stjórnendum fyrirtækjanna og eru dæmi um að viðskiptavildin hafi verið megin uppistaðan í eigin fé margra fyrirtækja.

Hvað varðar sjávarútvegsfyrirtækin, þá hafa þau flest fært í sínu bókhaldi virði aflaheimilda, sem eign.  Til að sýna sterka stöðu hefur verið búið til falskt verð á aflaheimildum eða eins og hjá Festi ehf. 3.000,-  til 4.000,- krónur á hvert þorskígildiskíló.  Með slíkum færslum er eigið fé fyrirtækjanna aukið í það, sem stjórnendur fyrirtækjanna vilja hafa það.  En þetta verð er falskt því að enginn getur keypt á þessu verði og til að búa til þetta verð hafa mörg af okkar stærstu sjávarútvegsfyrirtækjum skipst á veiði heimildum á þessu verði svo það verði skráð hjá Fiskistofu, sem markaðsverð.  Hvað ætli mörg fyrirtæki í sjávarútvegi yrðu gjaldþrota ef verðið væri skráð í þeirra bókhaldi á krónur 1.600,- fyrir hvert þorskígildiskíló.  Hjá mörgum þeirra myndi eigið fé þurrkast úr og verða neikvætt og er þá stutt í gjaldþrot.

Sá verðmiði sem Landsbankinn er nú að setja á veiðiheimildir þrotabú hjá Festi ehf. mun hafa mikil áhrif á önnur fyrirtæki í sjávarútvegi og lá til þeirra fyrirtækja munu taka mið af þessu verði þegar eignir eru metnar, sem veð fyrir lánum.