Tap og aftur tap

Nú birtast þau í röðum uppgjör fyrirtækjanna fyrir fyrstu 6 mánuði þessa árs og alltaf er gert upp með tapi.  Þrátt fyrir að ýmsum bókhaldsbrögðum sé beitt.  Eitt fyrirtækið var komið með neikvætt eigið fé, sem þýðir að ekki eru lengur til eignir fyrir skuldum og samkvæmt lögum á slíkt fyrirtæki að óska eftir gjaldþrotaskiptum.  Það var ekki gert heldu ákvað stjórn þessa fyrirtækis að hækka verðmæti hlutabréfa sem það á í sjálfum sér (má vera 10%) um 2 milljarða og fá þannig út jákvætt eigið fé.  Annað fyrirtæki færi til tekna hjá sér ákveðna upphæð sem var tapið og gerði tapið að eign og rökin voru þau að þetta tap væri síðan hægt að nýta til frádráttar skattagreiðslum þegar fyrirtækið færi að skila hagnaði.  Mörg fyrirtæki færa sem eign viðskiptavild (goodwill) og það merkilega við þessa færslu er að hún er óseljanleg í fyrirtæki sem rekið er með tapi.  Öll útgerðarfyrirtæki færa afnotarétt sinn að fiskimiðunum sem eign þótt að í lögum standi að óveiddur fiskur á Íslandsmiðum sé eign íslensku þjóðarinnar og afnotaréttur geti  ALDREI skapað eign.  Svo eru líka fréttir um að gömul og gróin fyrirtæki fari í gjaldþrot síðast var það Hans Pedersen hf. en eigendur þar lokuðu bara verslunum og eru búnir að stofna nýtt fyrirtæki með sömu starfsemi bara bý kennitala.  Þetta gerðu líka eigendur Íslandsprents þar var bara skipt um húsnæði og allar vélar og tæki hirt úr gamla fyrirtækinu og það skilið eftir eignalaust.  Það vekur talsverða undrun að Íslandsprent skuldaði ríkissjóði háar upphæðir vegna virðisaukaskatts, tolla ofl. en samt hafði þetta  fyrirtæki prentað mikið fyrir ríkið og féll alltaf sína reikninga greidda með vsk.  Það er eins og engum hafi dottið það í hug að taka þær greiðslur uppí skuldina við ríkissjóð, fyrirtækið skuldaði lika miklar upphæðir í lífeyrissjóðsgjöld.  Hafði reyndar aldrei greitt krómi frá stofnun eða í 4 ár.  Nú eru miklir erfiðleikar eru hjá Ræsir hf. sem hefur sagt upp öllu sínu starfsfólki og ætli það verði ekki gjaldþrota líka.  Skipta hf. móðufélag Símans er með bullandi tap samt er þar fært til tekna væntingar um betri tíð eða eitthvað álíka.  Þetta á víst að veru einhverjar hugmyndir í höfðum tæknimanna um að gera reksturinn betri.  Öll eru þessi fyrirtæki að fækka starfsfólki og fjölda atvinnuleysi blasir við.  Þessi gjaldþrotahrina er rétt að byrja og þegar kemur fram á haustið verður þetta daglegar frétti að fyrirtæki sem flestir töldu að stæðu vel verða lýst gjaldþrota.

Hvernig í ósköpunum á svo hinn venjulegi íslendingur að skilja þessi uppgjör og átta sig á hvað er rétt og hvað er rangt.  Þegar allskonar reiknikúnstum er beitt við uppgjör fyrirtæja, og gengi svo langt að gera tap að eign.  það má vel vera að þetta sé allt löglegt en siðlaust er það.