Kvóti

Verð á þorskaflamarki hefur verið í sögulegu hámarki undanfarnar vikur og sveiflast í kringum 235-245 kr/kg. Fiskistofa segir, að hækkandi verð á þorskaflamarki síðustu misseri megi vafalítið fremur rekja til hækkandi verðs þorskafla og afurða og minna framboð aflamarks en til gengisbreytinga.

Fiskistofa birtir á heimasíðu sinni yfirlit yfir verð á þorskaflamarki frá árinu 2001 þar til nú. Þar kemur fram, að í megindráttum hafi verð aflamarks sveiflast framan af í takt við gengi krónunnar með nokkurri tímatöf. Þannig var verð aflamarks í hámarki í kringum 180 kr/kg á tímabilinu mars-maí 2002, en gengi krónunnar var hæst í janúar 2002.

Með lækkandi gengi krónu lækkaði verð aflamarks og var komið í 120 - 130 kr/kg í júní 2003. Síðan var verðið stöðugt, u.þ.b. 120 kr/kg, þar til verðið fór síðan hækkandi frá seinni hluta febrúar á síðasta ári en þá hækkaði gengisvísitalan verulega  og hefur hækkunin haldið jafnt og þétt áfram.

Það hefur alltaf verið, að þegar aflakvótar eru skertir, þá hækkar verðið.  Ástæðan er einföld, en hún er sú að þar sem aflakvótar eru notaðir sem veð fyrir lánum, þá rýrnar veðið við hverja skerðingu.  Þess vegna taka hinir stóru í sjávarútveginum sig sama og búa til nýtt verð.  Verðið er auðvelt að búa til bara með smá viðskiptum milli nokkurra aðila.  T.d. ef A selur B kílóið af óveiddum þorski á krónur 2.500,- og B selur síðan til C á kr. 3.000,- sem aftur selur til A á kr. 4.050,- þá er komið markaðsverð á þorskkílóið kr. 4.050,- sem síðan er staðfest af Fiskistofu.  En í raun hafa engir peningar farið á milli aðila.  Aðeins skipast á pappírum.  Núna þegar þorskkvótinn var skertur um 30% þurfti verðið að hækka til að kvótinn væri jafn verðmætur og áður og jafngott veð fyrir láni.  Það sama er síðan leikið í sambandi við leigu á kvóta.

Verð á þorskaflamarki í sögulegu hámarki